Zapalenie zatok przynosowych spowodowane jest najczęściej infekcją wirusową. Patogeny łatwo przenoszą się drogą kropelkową, dlatego o zakażenie nietrudno, zwłaszcza w miejscach zatłoczonych. Czy można w jakiś sposób uniknąć zapalenia zatok? Sprawdź, na co zwrócić uwagę, żeby zmniejszyć szanse na złapanie infekcji.
Czynniki ryzyka rozwoju zapalenia zatok przynosowych
Zapalenie zatok może przytrafić się każdemu, jednak niektóre osoby są bardziej podatne na infekcję. Wynika to z różnych czynników, których obecność upośledza drożność nosa i zatok, a przez to sprzyja rozwojowi zakażenia. Należą do nich np.:
- alergiczny nieżyt nosa – uczulenie sprawia, że drogi oddechowe przez dłuższy czas są objęte stanem zapalnym,
- wady anatomiczne, np. krzywa przegroda nosowa,
- wrodzone zaburzenia transportu śluzowo-rzęskowego – na nabłonku dróg oddechowych obecne są rzęski, które transportują wydzielinę na zewnątrz. Niektóre choroby, np. mukowiscydoza, upośledzają ich pracę, przez co śluz zalega w zatokach,
- zaburzenia odporności – organizm jest wtedy bardziej podatny na atak patogenów,
- narażenie na dym tytoniowy – bierne i czynne palenie podrażnia i wysusza śluzówkę, przez co osłabia barierę ochronną przed drobnoustrojami[1].
Przestrzegaj tych 6. zasad, a zmniejszysz ryzyko zapalenia zatok
- Dbaj o higienę – często myj ręce i staraj się nie dotykać twarzy, żeby nie przenieść bakterii czy wirusów w okolice oczu, ust i nosa.
- Unikaj kontaktu z osobami, które mają widoczne objawy infekcji – drobnoustroje łatwo przenoszą się drogą kropelkową, dlatego kaszel i kichanie sprzyjają ich roznoszeniu się w okolicy chorego.
- Utrzymuj zdrową dietę – wzbogać jadłospis w owoce i warzywa, które są bogatym źródłem witamin i minerałów, a także substancji wzmacniających układ odpornościowy, np. polifenoli.
- Dbaj o błonę śluzową nosa – powinna być odpowiednio nawilżona, zarówno od wewnątrz – poprzez picie co najmniej 2,5 l płynów dziennie, jak i od zewnątrz. Dlatego w mieszkaniu korzystaj z nawilżacza powietrza, stosuj też aerozole do nosa z wodą morską lub preparaty do płukania zatok, które oczyszczą śluzówkę z zanieczyszczeń.
- Nie lekceważ lekkich infekcji – szybkie leczenie lekkich infekcji dróg oddechowych zapobiega ich rozwojowi w poważniejsze choroby.
- Wysypiaj się – sen to czas, w którym organizm się regeneruje, dlatego zadbaj o to, żeby nocny odpoczynek codziennie trwał ok. 7-9 godzin.
Jak szybko wyleczyć zapalenie zatok?
Zapalenie zatok wiąże się z nadprodukcją gęstej wydzieliny, która upośledza prawidłową pracę dróg oddechowych. Odpowiada ona za większość objawów, takich jak zatkany nos, upośledzony węch czy ból głowy i twarzy. Dlatego lek na zatoki powinien upłynniać śluz i ułatwiać jego usuwanie. Tak działają preparaty ziołowe na bazie olejków eterycznych:
- eukaliptusowego,
- mirtowego,
- pomarańczowego,
- cytrynowego.
Ponadto olejki pobudzają produkcję rzadkiej wydzieliny, która upłynnia śluz obecny w zatokach. Wzmacniają też ruchy rzęsek obecnych na nabłonku dróg oddechowych, przez co pomagają oczyścić zatoki. W ten sposób leki ziołowe mogą złagodzić objawy choroby i skrócić czas jej trwania[2].
Oprócz tego w leczeniu wykorzystuje się też preparaty miejscowe na bazie oksy- lub ksylometazoliny. Ich działanie opiera się na obkurczaniu naczyń krwionośnych w śluzówce nosa, co zmniejsza jej obrzęk i ułatwia oddychanie. Mogą być jednak stosowane wyłącznie doraźnie, nie dłużej niż 7 dni.
Niestety nie da się całkowicie zapobiec zapaleniu zatok. Jeśli jednak zastosujesz powyższe wskazówki, możesz znacznie zmniejszyć ryzyko złapania infekcji.
[1] Wachnicka-Bąk, A., Lipińska-Opałka, A., Będzichowska, A., Kalicki, B., & Jung, A. (2014). Zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych – jedno z najczęstszych zakażeń górnych dróg oddechowych. Pediatria i Medycyna Rodzinna, 10(1): 25-31.
[2] Rapiejko P., Talik P., Jurkiewicz D., Nowe możliwości leczenia ostrego zapalenia zatok przynosowych zgodnie z EPOS 2020, Otolaryngologia Polska 2021, 76(1): 29-39.