Placebo definiuje się jako każdą substancję, której brakuje aktywności farmakologicznej, ale która może wywołać efekt terapeutyczny, gdy spożywający ją pacjent wierzy, że jest to naprawdę skuteczny lek. To wynikające z tego działanie lecznicze lub łagodzące nazywane jest efektem placebo. Przeciwieństwo efektu placebo nazywane jest efektem nocebo.
Jednym z najczęstszych zastosowań placebo są badania kliniczne nowych leków. W tych próbach jedna część pacjentów otrzymuje testowany lek, a druga część otrzymuje placebo, oba wyglądają tak samo, przy czym pacjenci ani lekarze nie wiedzą, który z nich przyjmują (system podwójnie ślepej próby). W ten sposób na koniec badania i po porównaniu wyników można stwierdzić, czy lek ma działanie nadrzędne w stosunku do placebo i określić, czy kontynuować badania, czy też, w przypadku braku istotnych różnic, zamknąć je.
Placebo jako leczenie
Placebo bywa wykorzystywane w celach terapeutycznych, ale tylko wtedy, gdy spełnione są dwa podstawowe warunki:
- Jeśli nie jest możliwe sięgnięcie po skuteczne leczenie farmakologiczne.
- Jeśli uzna się, że jest to przydatne dla rozwoju psychoterapii.
Mając to na uwadze, powinno być jasne, że placebo nie leczy rzeczywistej choroby podstawowej, ale służy przede wszystkim do łagodzenia powierzchownych objawów. Placebo może być bardzo przydatne w leczeniu pacjentów hipochondrycznych, u których bardzo często okazuje się, że nie ma prawdziwej patologii, ale problem psychologiczny. W tym artykule przeczytasz, jak wzmocnić placebo.
Placebo stosowane w medycynie składa się zwykle z cukru (tabletki) lub surowicy pozbawionej aktywności (płyny). Jednak jego głównym elementem jest przekonanie pacjenta, że przyjmuje prawdziwy lek.
Z drugiej strony placebo, a raczej efekt placebo, jest podstawowym argumentem używanym w medycynie tradycyjnej przeciwko terapiom alternatywnym, które w większości przypadków nie posiadają rozstrzygających badań klinicznych potwierdzających ich skuteczność.